Ikastetxeetako egunkari bat migrazio-gaiak lantzeko

• «Mundu bat mugimenduan. Eskubide arazoa Nafarroan” erriberan dauden Nafarroako 4 institututan migrazioaren arrazoiei buruzko hausnarketa eta epaiketa kritikoa sustatu ditu.
• 250 ikasle inguruk egunkari bat garatu dute migrazioari buruzko iritziak eta gogoetak adierazteko, enpatia sustatuz.

Munduko Medikuen “Mundu bat mugimenduan. Eskubideen auzia Nafarroan” hezkuntza proiektua lau ikastetxeetan gauzatu da: IES Ega (San Adrián), IES Marqués de Villena (Marcilla), IESO La Paz DBHI (Cintruénigo) eta IESO Reyno de Navarra (Azagra). Nafarroako Gobernuak «Herritartasun Globalerako Hezkuntza» Eskubide Sozialen Departamentuaren Nazioarteko Lankidetzarako deialdian babestu du proiektua, eta beste urte arrakastatsu batean amaitu da, hezkuntza eraldatzeko eta eskualdean herritartasun global informatua eta aktiboa sustatzeko misioan. Hainbat institututako 250 ikaslek baino gehiagok parte hartu dute. Ekimen horrek migrazioaren azpian dauden kausak ulertzea sustatu du, giza eskubideen testuinguruan, eta desberdintasun globalen aurrean dugun erantzukizuna nabarmendu du. Erakundeko proiektu teknikaria Banca Fraile proiektuaren teknikari dierazi duenez, «ikastetxeetan, irakaskuntzak arlo akademikoaren mugak gainditzen ditu, giza eta gizarte-alderdiak ere jorratzeko. Horregatik, egungo problematikak ulertzeko eta horiei heltzeko ikuspegi kritikoa sustatzearen garrantzia azpimarratzen dugu «. Erakundearen arabera, «gizartea eraldatzeko bidea mundua dauden errealitateen eta krisien jatorriak eta ondorioak ulertzetik hasten da». Migratzaile gisa dugun iragana eta oraina ulertzeko enpatizatu ahal izateaz gain, «gure aitona-amonek gerra zibilean eta frankismoan migratu zuten, eta gaur egun ere gure gazteriak Europako iparraldera edo AEBra migratzen jarraitzen du, lan-baldintza hobeak izateko edo bidezko soldatekin bizimodu duina izateko»,garrantzitsua da migrazioa justizia sozialagatik eta giza elkartasunagatik defendatu behar dugun eskubide gisa ulertzea. Hilabete honetan amaitzen den hezkuntza proiektua gizartea giza tragedien aurrean aktiboki erantzuteko prestatzearen beharretik sortzen da, Mediterraneoan edo Gazako gatazkan bertan gertatutakoak kasu. Blanca Fraile Munduko Medikuen teknikari eta tailerren arduradunak honako hau argudiatu du: «Haurrak eta gazteak hausnartzeko eta gizartea eraldatzeko asmoz jarduteko tresnekin hornitzen ez baditugu, gizarte indibidualistei eta injustizien aurrean axolagabeak diren gizarteei aurre egiten jarraituko dugu». Ikasturtean zehar, DBHko 3. mailako ikasleek hiru tailerretan parte hartu zuten, eta, besteak beste, gai hauek jorratu zituzten: aberastasunaren banaketa bidegabea, herrialde pobretuekin baliabide naturalak ateratzeko eta merkaturatzeko dinamika bidegabeak, gatazka armatuak, aterpea eta hainbat indarkeria mota, migrazio-faktore gisa dituzten rolak esploratuz. Proiektuaren helburua errealitate horien aurrean Nafarroako gizarteak duen erantzunkidetasuna sustatzea da, jatorri desberdinetako pertsonak gizarteratzearen eta elkarrekin bizitzearen garrantzia azpimarratuz, betiere giza eskubideen ikuspegitik.

Egunkariak informazio-iturri gisa “Mundu bat mugimenduan. Eskubideen auzia Nafarroan” proiektuaren edizio berrian, ikasleek zuzendutako eskola-egunkaria sortzea nabarmendu da ekimenaren muin gisa. Jarduera Munduko Medikuen «Gizarte Mobilizazioko» boluntario-taldearen hausnarketatik sortu zen, eskuratutako ezagutzak ekintzara eramateko tresna praktiko gisa. Formatu honi esker, gazteek beren intereseko hainbat gairen berri eman ahal izan dute, politika globaletik hasi eta giza eskubideetaraino, ikerketan eta idazketa kritikoan funtsezko trebetasunak garatzen dituzten bitartean. Egunkariko atalek zuzendariarentzako gutunak

eta iritzi-artikuluak, denbora-pasak eta jarduera interaktiboak hartzen dituzte barne, guztiak bere hezkuntza formala ikuspegi praktiko eta gogoetatsu batekin osatzeko diseinatuak. Kazetaritza-formatuaren erabilera funtsezkoa izan da ikasleei informazio-iturriak kritikoki ebaluatzen eta hedabideek iritzi publikoaren prestakuntzan duten zeregina ulertzen irakasteko. Ikuspegi horrek berebiziko garrantzia izan duela erakutsi du informazioz betetako aro batean, eta gazteak komunikabide informatuen kontsumitzaile gisa prestatzeaz gain, herritar aktibo eta kritiko gisa ere prestatu ditu, beren komunitatean eta haratago eragiteko gai direnak.

Hamarkada bat baino gehiago hezten

«Mundu bat mugimenduan» proiektua duela 10 urte baino gehiago hasi zen estatu mailan, hainbat autonomia-erkidegotan, «Beste begirada bat migraziora» izenarekin, elkarbizitzaren eta xenofobiaren prebentzioaren aldeko lan-osagai handiarekin. Urte batzuk geroago, «Mundu bat mugimenduan, eskubide kontua» bihurtu zen, eta giza eskubideen gutunean jarri zuen arreta. Gutun horren 13. artikuluak migratzeko eskubidea defendatzen du. Gainera, gaur egun, proiektuak migrazioen kausak eta haien historia nabarmentzen ditu, gure herrialdea eta erkidegoa migrazio-igorle izan baitira duela gutxira arte, eta gaur egun migrazio horren hartzaile handia da, Europako hegoaldeko muga baita. Urteekin, bai edukia bai formatuak errealitate berrietara eguneratuz joan dira. Bereziki, sare sozialen sartu-irtena, proiektuaren barruan aldaketak sustatu dituena, umorearen, informazioaren eta beste formatu batzuen bidez sentsibilizazio-lan handia egiten duten aktibisten lana azpimarratuz.

Aurten ere, Munduko Medikuak elkarteak Eskola Solidarioen ekimenean parte hartu du, 5 ikastetxerekin batera ikastetxeen proiektu solidarioei begirada globala eta justizia sozialekoa jartzen, Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuak eta Eskubide Sozialen Departamentuak eta Nafarroako GGKEen Koordinakundeak beren GGKEekin sustatuta.